อิทธิบาทสี่
อิทธิบาท 4 หมายถึง หลักธรรมสำคัญในศาสนาพุทธ ว่าด้วยเรื่องหนทางสู่ความสำเร็จในชีวิต โดยจะต้องยึดหลักคุณธรรมทั้ง 4 เพื่อให้ชีวิตประสบความสำเร็จได้
ประกอบด้วยหลักคุณธรรม 4 ประการ ได้แก่
1.ฉันทะ หมายถึง ความรัก พอใจในสิ่งที่มีอยู่หรือสิ่งที่ทำ
2.วิริยะ หมายถึง ความพากเพียรและความขยันอย่างต่อเนื่อง
3.จิตตะ หมายถึง ความเอาใจใส่ มุ่งมั่น และรับผิดชอบสิ่งนั้นๆ
4.วิมังสา หมายถึง ความตระหนักไตร่ตรองถึงเหตุและผลด้วยปัญญา
อิทธิบาท 4 การนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน
อิทธิบาท 4 กลายเป็นหลักธรรมที่นำมาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน ทั้งในด้านการทำงานและการเรียน ดังนี้
อิทธิบาท 4 การทำงาน
ฉันทะ หมายถึง ความรัก พอใจในสิ่งที่มีอยู่ อาจลองสำรวจตนเองว่ามีความรักและพอใจในงานที่ตนเองทำหรือไม่ หากพบว่าตนเองไม่รักหรือพอใจในงานที่ทำมากพอ ก็จะช่วยให้มองเห็นแนวทางหรือสิ่งที่จะต้องเปลี่ยนแปลงในการทำงานได้
วิริยะ หมายถึง ความพากเพียรและความขยันอย่างต่อเนื่อง หากตั้งใจทำงานด้วยความขยัน พากเพียรก็จะช่วยเสริมให้งานที่ทำอยู่นั้นประสบความสำเร็จได้ไม่ยาก ทั้งนี้ จะต้องไม่ลืมที่จะฝึกฝนและพัฒนาตนเองอยู่เสมอ
จิตตะ หมายถึง ความเอาใจใส่ มุ่งมั่น และรับผิดชอบสิ่งนั้นๆ โดยเฉพาะการใส่ใจและรับผิดชอบในงานที่ตนเองได้รับมอบหมาย หากทำงานด้วยความรัก ความขยัน ประกอบกับการรับผิดชอบงานที่ดีแล้ว ก็เป็นหนึ่งในหนทางที่ช่วยให้งานประสบความสำเร็จได้
วิมังสา หมายถึง ความตระหนักไตร่ตรองถึงเหตุและผล ในการทำงานแต่ละครั้งจะต้องคำนึงถึงหลักและเหตุผลโดยใช้ทักษะและปัญญา เพื่อให้งานถูกต้องและไม่เกิดความผิดพลาดในครั้งต่อไป
อิทธิบาท 4 ในการเรียน
ฉันทะ การเรียนในวิชาหรือสาขาที่ตนเองพอใจ หากมีความพอใจในวิชานั้นๆ จะช่วยเสริมสร้างกำลังใจให้มีกำลังใจและไม่ท้อถอยในการเรียน
วิริยะ หมายถึง ความขยันหมั่นเพียรที่จะเรียนรู้ รวมถึงมีความใฝ่รู้ในการพัฒนาทักษะของตนเองทั้งที่เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา และเป็นทักษะเพิ่มเติมอย่างต่อเนื่อง
จิตตะ หมายถึง ความเอาใจใส่รับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมาย เช่น การส่งการบ้านตามกำหนดเวลา การส่งรายงานได้อย่างถูกต้องครบถ้วน หรือแม้กระทั่งการเข้าเรียนให้ครบกำหนดในรายวิชานั้นๆ
วิมังสา หมายถึง การตรวจสอบ ไตร่ตรอง และพิจารณาถึงเหตุและผลโดยใช้ทักษะและปัญญา เพื่อให้งานหรือการเรียนวิชานั้นๆ สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี หากพบข้อผิดพลาดก็สามารถแก้ไขได้อย่างถูกต้อง
อิทธิบาท 4 แนวทางสู่ความสำเร็จในชีวิต เป็นหลักธรรมที่สามารถนำมาปรับใช้ได้กับคนทุกเพศ ทุกวัย เพียงแต่จะต้องนำมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับวิถีชีวิตของตนเอง ก็จะนำไปสู่ความสำเร็จได้ไม่ยาก
